ДНБ-ний дутагдлууд



 ДНБ-ний дутагдлуудThis is a featured page

Зах зээлийн бус ажил гүйлгээнүүд:

  • Зарим үйлдвэрлэлийн ажил гүйлгээ зах зээл дээр явагдадгүй бөгөөд тиймээс ДНБ-нд эдгээр ажил гүйлгээнүүд тооцогдож чаддаггүй.
  • Иймээс ДНБ үндэсний нийт бүтээгдэхүүнийг дутуу бүртгэдэг.
  • Иймэрхүү ажил гүйлгээний жишээ нь байрны засал чимэглэлийн үйлчилгээ, байрны усад мужааны ажил , мөн далд эдийн засгийн ажил гүйлгээнүүд орно.
  • Нэг санамж: Фермарчны өөрөө өөртөө хэрэглэхээр зэхсэн тариа ногоо нь ДНБ-нд тооцогдох ёстой.
Цөлөөт цаг:
  • ДНБ зөвхөн гарцын зах зээлийн өртгийг бүртгэдэг, тиймээс ахуй амьдралын, ханамжийн  болон сэтгэл санааны өсөлтийг харуулах цөлөөт цагын өртөг ДНБ-нд тооцогддоггүй:
Ахисан бүтээгдхүүний чанар:
  • ДНБ-нь тоон чанарын хэмжээслэл бөгөөд бүтээгдхүүн үйлчилгээний чанарын сайжруулалтын өртөгийг тусгаж чаддаггүй.
    • eg. a $200 долларын утас 10 жилийн өмнөх 200 долларын утастай адилхан зардал гаргадаг.
      • энд өндөр чанарын санах ой, харагдах дэлгэц болон нэмэгдсэн үзүүлэлтүүд зэрэг техникийн дэвшил сайжруулалт нь ДНБ-нд тооцогдож чаддаггүй:

Далд эдийн засаг("хар зах зээл"):

  • Эдийн засагт тогтсон нэг зүйл бол өсөн нэмэгдэж улам үр бүтээлтэй үйл ажилагаагаа явуулж байгаа далд эдийн засгийн бүс юм.
    • мөрийтэй тоглоом , хууль бусаар бараа хил давуулах мөн хар тамхи худалдах гэх мэт
    • Хэдийгээр ихэнх бизнесийн оролцогчид хуулийн дагуу үйл ажилагаагаа явуулдаг боловч зарим нь тэдний орлогоо нуун дарагдуулсны улмаас ДНБ-нд бодитой бүртгэгдэж чаддаггүй.
    • Эдгээр үйл ажилагааны ихэнх нь мөнгөн урсгалыг хэт өсгөснөөр улс орны ДНБ-ийг өсгөж үүний хажуугаар уналтыг дагуулдаг..
    • Жишээ нь: Математикийн хичээл сурагчдад заах нэгэн эмэгтэй хууль ёсоор мөнгө олж байгаа нэгэн. Гэвч засгийн газарт энэ орлогоо бүртгүүлдэггүй бөгөөд үүний улмаас энэ үйл ажилагаанд хамааралтай мөнгөн орлого ДНБ-нд тооцогдодгүй.Нөгөө талаас эдийн засгийн байдлаа бүртгүүлсэн үйлдвэрийн ажилчингийн орлого ДНБ-нд тооцогддог.
    • Тухайн улс оронд гарсан далд эдийн засгийн үйл аилагааны өртөг нь их байх тусам ДНБ-ийг улам их үнэнээс холдуулж хорогдуулдаг.

GDP and the environment
  • ДНБ-ний өсөлт нь тойрч болшгүй зүйлүүдийг дагуулдаг.(агаарын бохирдол, бохирдсон ус, хортой хог хаягдал болон дуу шуугиан гэх мэт)
  • Энд үүсэх эдийн засгийн сөрөг өртөг нь эдийн засгийн хэвийн тогтволтой хөгжлийг тушдаг.
  • Хүрээлэн буй орчны бохирдлын өртөг нь ДНБ-ээс огт хасагдадгүй.
    • Тиймээс ДНБ энэ үзэл санаа ёсоор үндэсний ахуй амьжиргааг хэт хөөрөгдөж гаргадаг.
  • Энүүхэндээ гэхэд харин ч бүр хүрээглэн буй орчныг цэвэрлэхэд гарсан зардлыг ДНБ-нд тоусгадаг нь бүр ч бодит бус байдлыг дэвэргээдэг.
  • Сөрөг болон Эерэг энэ нөлөөлдүүд огт тооцогдодгүй.

Бүрдэл болон Гарцын хувиарлалт

  • ДНБ нь бидэнд ямар бүтээгдхүүн үйлчилгээний бүрдэл нь ашигтай байх эсвэл хор болох юу гэдгийг хэлж өгч чаддаггүй.Учир нь ДНБ бүтээгдхүүний үнэ өртгийг л хооронд нь тэнцүүлж харьцуулдаг тэрнээс биш энэ бүтээгдхүүн хэнд яаж нөлөөлөх зэрэг нь огт хамаагүй байдаг. .
    • Зарим бүтээгдхүүн улам их бордсоноос болж нийгэмд хохирол гарзтай байдаг.
  • ДНБ нь гарц хэрхэн хувиарлагдаж байгааг хэлж өгдөггүй.
  • Бян ядуугийн ялгаа илүү бага байх тусам нийгмийн илүү дэвшилтэд санар оршдог бол ДНБ хэзээ ч энэ талаар тодорхой мэдээлэл хэлж чаддаггүй.
Эдийн засгийн бус ахуй амьдралыг дээшлүүлэх эх үүсвэрүүд
  • Өрхийн нийт орлого хэзээ ч тэр өрхийн аж жаргалыг илэрхийлж чадахгүй тул үндэсний ДНБ нийт ахуй амьдралын чанарыг хэмжиж чадахгүй.
  • Заавал ДНБ-ийг өсгөхгүйгээр нийгмийн сайхан амьдарлыг цогцлоох олон зүйл оршин байдаг.Үүнд гэмт хэргийн буурал, олон улсын энх тайвант байдал, хүммүс хоорондын соёлжил, хар тамхины маш бага хэрэглээ, архинаас татгалзах явдал зэрэг орно.
  • ДНБ улс орны зах зээл дээр явагдах худалдааг бараг тусгадаггүй.

Leave a Reply